- ιστιοδρομίες
- Δραστηριότητα που αναπτύσσεται στη θάλασσα ή σε εσωτερικά ύδατα με ιστιοφόρα για λόγους ψυχαγωγίας ή για τη διεξαγωγή αγώνων ταχύτητας μεταξύ των σκαφών.
Τα σκάφη που χρησιμοποιούνται για ι. μπορεί να ταξινομηθούν σε σκάφη ενός τύπου ή μονότυπα, των οποίων τα υλικά κατασκευής και οι διαστάσεις καθορίζουν την ειδική κλάση, σε γιοτ ή σκάφη κατάταξης, που κατασκευάζονται με διάφορα υλικά, αλλά έχουν γραμμική χωρητικότητα (R) σύμφωνη με τον ακόλουθο τύπο:
, όπου L είναι το μήκος σε μέτρα, d η διαφορά μεταξύ της ολικής και της ισάλου επιφανείας του σκάφους, S η ιστιοφόρα επιφάνεια σε τ.μ. και F το ύψος των εξάλων· τέλος, υπάρχουν τα ελεύθερα σκάφη τα οποία γίνονται δεκτά σε αγώνες αφού καθοριστούν οι λεγόμενοι συμψηφισμοί, με μέθοδο ανάλογη με εκείνη που εφαρμόζεται στους αγώνες χάντικαπ άλλων αθλημάτων. Τα σκάφη ενός τύπου και τα σκάφη κατάταξης συμμετέχουν στους σπουδαιότερους διεθνείς αγώνες όπως, για παράδειγμα, οι Ολυμπιακοί. Ωστόσο, οι ολυμπιακές κλάσεις αλλάζουν από καιρό σε καιρό. Στους Ολυμπιακούς αγώνες του 1960 υπήρχαν οι κλάσεις Dragon, Star, Flying Dutchman και Finn, ενώ για τους Ολυμπιακούς του 2004 στην Αθήνα οι κλάσεις που ορίστηκαν είναι οι Europe, Tornado, Yngling, Star, Mistral, Laser, 49er, 470 και Finn. Για τα σκάφη διεθνών αγώνων, εκτός από τις διαστάσεις του σκάφους και της ιστιοφόρας επιφάνειας, προβλέπεται επίσης και ο αριθμός των μελών του πληρώματος, το οποίο στα μικρά σκάφη αποτελείται γενικά από τρία άτομα. Για τους κερκούρους κατάταξης, έως 10 μ., το πλήρωμα περιλαμβάνει το πολύ 5-8 άτομα, ενώ δεν υπάρχει κανένας περιορισμός για τα σκάφη μεγαλύτερων διαστάσεων. Τα σκάφη μήκους μεγαλύτερου των 12 μ. της διεθνούς καταμέτρησης ή 14,50 μ. ισάλου επιφανείας, πρέπει να φέρουν στο κατάστρωμα και πρίμα του μεγάλου καταρτιού μια βάρκα έτοιμη για άμεση χρήση. Οι ι. πραγματοποιούνται γενικά σε διαδρομές που ορίζονται από σημαντήρες (σημαδούρες). Οι διαδρομές αυτές είναι συνήθως τριγωνικές με κυκλικές επαναλήψεις και οι θέσεις των σημαντήρων αποτελούν ένα είδος σιρκουί στο νερό. Δέκα λεπτά πριν από την εκκίνηση δίνεται η προειδοποίηση, με έναν διακριτικό επισείοντα ή με την έπαρση στον κοντό του σηματοφορικού σταθμού του διακριτικού σήματος της κατηγορίας των σκαφών που συμμετέχουν στους αγώνες. Το οπτικό αυτό σήμα συνοδεύεται από άσφαιρο κανονιοβολισμό ή πυροβολισμό ή σφύριγμα σειρήνας. Μετά από πέντε λεπτά ακολουθεί προπαρασκευαστικό σήμα που σημαίνεται με έπαρση και του γράμματος Ρ του διεθνούς κώδικα σημάτων στον κοντό του σηματοφορικού σταθμού, που συνοδεύεται επίσης από δεύτερο ηχητικό σήμα. Ακολουθεί η εκκίνηση που δίνεται με την υποστολή των οπτικών σημάτων και συνοδεύεται από τρίτο ηχητικό σήμα. Τα σκάφη αρχίζουν τον αγώνα μετά το σήμα εκκίνησης περνώντας όλους τους σημαντήρες από την προκαθορισμένη πλευρά και τηρώντας αυστηρά τους διεθνείς κανονισμούς για την αποφυγή σύγκρουσης. Κάθε σκάφος τερματίζει τη διαδρομή, όταν οποιοδήποτε μέρος του περάσει τη γραμμή τέρματος που ορίζεται από μια νοητή γραμμή, η οποία συνδέει δύο ευδιάκριτα σταθερά σημεία, συνήθως σημαντήρες. Οι ι. διοργανώνονται σύμφωνα με κανονισμούς που εκδίδονται από την IYRU (International Yacht Racing Union), η οποία εδρεύει στο Λονδίνο. Σε αυτή τη διεθνή ομοσπονδία υπάγεται και η Ελληνική Ομοσπονδία Ιστιοπλοΐας. Η ιστιοπλοΐα στην Ελλάδα αναπτύχθηκε με καθυστέρηση. Το 1933 ιδρύθηκε ο πρώτος ιστιοπλοϊκός όμιλος στη Θεσσαλονίκη και το 1940 είχαν ιδρυθεί ο Ιστιοπλοϊκός Όμιλος Πειραιά και ο Ναυτικός Ιστιοπλοϊκός Όμιλος. Μέχρι το 1940 η ιστιοπλοΐα υπαγόταν στην Ελληνική Κωπηλατική Ομοσπονδία. Οι μεγαλύτεροι αγώνες ι. είναι το America’s Cup (Κύπελλο Αμερικής), το οποίο προβάλλεται παγκοσμίως μέσω τηλεοπτικών δικτύων και οι νικητές του χαίρουν παγκόσμιας φήμης. Οι ι. περιελήφθησαν στο πρόγραμμα των Ολυμπιακών αγώνων από το 1932. Οι Έλληνες σημείωσαν μια πρώτη νίκη στους Ολυμπιακούς αγώνες της Ρώμης το 1960, όταν ο τότε διάδοχος Κωνσταντίνος κέρδισε το χρυσό μετάλλιο των ιστιοδρομικών αγώνων με σκάφος Dragon. Αργότερα ο Ηλίας Χατζηπαυλής κέρδισε το ασημένιο μετάλλιο το 1972 στους Ολυμπιακούς του Μονάχου με σκάφος Finn, ο Αναστάσιος Μπουντούρης κέρδισε το χάλκινο το 1980 στους Ολυμπιακούς τηςΜόσχας με σκάφος Soling, ενώ το 1996 στην Ατλάντα κέρδισε το χρυσό μετάλλιο ο Νίκος Κακλαμανάκης στην κατηγορία Mistral. Ιστορία. Αν και οι Ολλανδοί ήταν εκείνοι που ναυπήγησαν τον 17o αι. τα πρώτα σκάφη αναψυχής, η πρώτη ι. διοργανώθηκε στον Τάμεση του Λονδίνου την 1η Οκτωβρίου 1662. Το γεγονός αναφέρεται με λεπτομέρειες στο ημερολόγιο του Άγγλου συγγραφέα Σάμουελ Πιπς. Στον αγώνα συμμετείχαν με έπαθλο 100 λιρών δύο σκάφη, ένα του δούκα του Γιορκ και ένα του Καρόλου Β’, ο οποίος αναδείχθηκε νικητής. Το 1720 ιδρύθηκε το Cork Harbor Water Club, ο πρώτος ιστιοπλοϊκός όμιλος, που ακολουθήθηκε από άλλους, οι οποίοι ιδρύθηκαν στην πλειοψηφία τους κατά τον 19ο αι.: μεταξύ των σπουδαιότερων ήταν το Yacht Club του Κράουζ που ιδρύθηκε το 1815 και το Royal Yacht Squadron το 1833. Το 1844 ιδρύθηκε στην Αμερική το New York Yachting Club. Η διεθνής ομοσπονδία IYRU ιδρύθηκε το 1919 και προσχώρησαν σε αυτήν αντιπρόσωποι 28 εθνών, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. ι. στον πάγο. Αγώνες ταχύτητας με σκάφη ειδικά κατασκευασμένα για τον πάγο. Πρόκειται για σκάφη με πολύ πλατιά βάση που γλιστρά με τρία ή περισσότερα παγοπέδιλα, ένα από τα οποία –ο οδηγός– είναι τοποθετημένο στην πρύμνη, στη θέση του τιμονιού. Η ι. είναι η ίδια με των πλωτών σκαφών. Η ιστιοφόρα επιφάνεια, που ποικίλλει από 16 έως 72 τ.μ., χαρακτηρίζει την κατηγορία των σκαφών. Οι κατηγορίες αυτές είναι πέντε: DN, Nite, Renegade, Skeeter και SternSteerers. Το σπορ αυτό είναι πολύ διαδεδομένο κυρίως στη Βόρεια Αμερική όπου διοργανώνονται και οι σπουδαιότεροι αγώνες που είναι γνωστοί ως Skeeter Regatta και International Hearst Ice Yachting.
Ιστιοδρομίες: σκάφη διαφόρων τύπων. 1) Καταμαράν Σιργουότερ: σκάφος από πλαστική ύλη και ξύλο, μήκους 5,03 μ. 2) Τέμπεστ, σκάφος διεθνούς κατηγορίας: κατασκευασμένο από πλαστική ύλη, μήκους 6,68 μ. 3) Πόναντ με αεροστατικό φλόκο (spinnaker), που χρησιμοποιείται γενικά για ψυχαγωγία: έχει μήκος 5,25 μ. και είναι κατασκευασμένο από πλαστική ύλη και ξύλο. 4) Ιστιοπλοϊκό σκάφος, γαλλικής κατασκευής, σε χρήση από το 1966: είναι κατασκευασμένο από πλαστική ύλη και έχει μήκος 4,70 μ.
Ιστιοδρομίες: σκάφη διαφόρων τύπων. 1) Καταμαράν Σιργουότερ: σκάφος από πλαστική ύλη και ξύλο, μήκους 5,03 μ. 2) Τέμπεστ, σκάφος διεθνούς κατηγορίας: κατασκευασμένο από πλαστική ύλη, μήκους 6,68 μ. 3) Πόναντ με αεροστατικό φλόκο (spinnaker), που χρησιμοποιείται γενικά για ψυχαγωγία: έχει μήκος 5,25 μ. και είναι κατασκευασμένο από πλαστική ύλη και ξύλο. 4) Ιστιοπλοϊκό σκάφος, γαλλικής κατασκευής, σε χρήση από το 1966: είναι κατασκευασμένο από πλαστική ύλη και έχει μήκος 4,70 μ.
Ιστιοδρομίες: σκάφη διαφόρων τύπων. 1) Καταμαράν Σιργουότερ: σκάφος από πλαστική ύλη και ξύλο, μήκους 5,03 μ. 2) Τέμπεστ, σκάφος διεθνούς κατηγορίας: κατασκευασμένο από πλαστική ύλη, μήκους 6,68 μ. 3) Πόναντ με αεροστατικό φλόκο (spinnaker), που χρησιμοποιείται γενικά για ψυχαγωγία: έχει μήκος 5,25 μ. και είναι κατασκευασμένο από πλαστική ύλη και ξύλο. 4) Ιστιοπλοϊκό σκάφος, γαλλικής κατασκευής, σε χρήση από το 1966: είναι κατασκευασμένο από πλαστική ύλη και έχει μήκος 4,70 μ.
Ιστιοδρομίες: σκάφη διαφόρων τύπων. 1) Καταμαράν Σιργουότερ: σκάφος από πλαστική ύλη και ξύλο, μήκους 5,03 μ. 2) Τέμπεστ, σκάφος διεθνούς κατηγορίας: κατασκευασμένο από πλαστική ύλη, μήκους 6,68 μ. 3) Πόναντ με αεροστατικό φλόκο (spinnaker), που χρησιμοποιείται γενικά για ψυχαγωγία: έχει μήκος 5,25 μ. και είναι κατασκευασμένο από πλαστική ύλη και ξύλο. 4) Ιστιοπλοϊκό σκάφος, γαλλικής κατασκευής, σε χρήση από το 1966: είναι κατασκευασμένο από πλαστική ύλη και έχει μήκος 4,70 μ.
Στιγμιότυπο από το «America’s Cup», που είναι ο μεγαλύτερος αγώνας ιστιοδρομίας παγκοσμίως (φωτ. ΑΠΕ).
Ο Ολυμπιονίκης της ιστιοπλοΐας Νίκος Κακλαμανάκης με σκάφος της κατηγορίας μιστράλ (φωτ. ΑΠΕ).
Dictionary of Greek. 2013.